Kurdowie, jako twórcy kultury ocalającej tożsamość – to zamysł wielodziedzinowych działań artystycznych w bydgoskim Muzeum Okręgowym. Złożą się na nie sztuki plastyczne i wizualne, film, fotografia, literatura oraz muzyka. Będzie to Międzynarodowy Festiwal Sztuki Protonarodów.
Pojęcie protonarodu sformułował norweski antropolog społeczny Thomas Eriksen, dla wyodrębnienia tego typu grup etnicznych od społeczności lokalnych, tubylczych itp. W odróżnieniu od nich protonarody posiadają własne elity polityczne, ideologów, działaczy kultury, artystów, którzy starają się generować ruch narodowy i uzyskać niezależność polityczną w postaci państwa. Wiele istniejących współcześnie protonarodów funkcjonowało w przeszłości w ramach własnych organizmów państwowych, jak m.in. Szkocja czy Tybet. Działania „Kurdystan – oblicza trwania” to pierwsza odsłona Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Protonarodów, organizowanego w bydgoskim Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego. Coroczny festiwal zaprezentuje działalność artystyczną znanych w świecie grup etnicznych i narodów, dążących do suwerenności politycznej. W kolejnych realizacjach projektu pokażemy kultury: Basków, Katalończyków, Tybetańczyków, Tatarów.
Festiwal wszelkich sztuk
Pierwszy MFSP rozpocznie się na początku zimy, a zakończy wiosną. Zaprezentujemy paręset prac ponad 30 kurdyjskich artystów i artystek sztuk plastycznych i wizualnych niemal z całej Europy, a także Australii, Tajlandii oraz USA. Warto poznać ich nazwiska: Ahmad Nabaz, Arya Atti, Azad Karim Mohammed, Azad Karim, Azad Nanakeli, Bahram Hajou, Baldin Ahmad, Baris Sayitwan, Bayan Jaf, Cheman Ismael, Dara Muhammad Ali, Ebrahim Alipoor, Faek Rasul, Fuad Aziz, Havin Al-Sindy, Jalal Raouf, Jamal Penjweny, Khaery Adam, Malva (Omar Hamdi), Mohamed Arif, Morazo Jajan, Namo (Mohammad Rostamzadeh), Nimat Shabab, Norrem (Issam Hamdi), Osman Ahmed, Poshya Kakil Ahmed, Rostam Aghala, Rushdi Anwar, Sakar Sleeman, Shukr Saeed, Suleiman Shaker, Tania Raschied, Walid Siti, Younes Mohammed, Yousif Salih czy Zehra Dogan. Specjalnie dla wystawy ich dzieł bydgoskie muzeum przeznaczyło blisko 1000 m kw. powierzchni wystawienniczej, która zostanie zaaranżowana m. in. w przestrzeni sąsiadującego z muzeum budynku Bydgoskiego Centrum Finansowego, gdzie organizatorzy, tworząc ekspozycję dzieł sztuki, zamierzają wykreować nowe atrakcyjne miejsce w śródmieściu Bydgoszczy.
Równie ważną będzie obszerna prezentacja kurdyjskiej kinematografii z projekcjami dzieł tak wybitnych reżyserów jak Bahman Ghobadi (laureat m.in. Złotej Kamery dla najlepszego debiutu oraz Nagrodę FIPRESCI na 53. MFF w Cannes za Czas pijanych koni), czy nominowany do Oscara w 2019 roku – Talal Derki.
Prezentując kurdyjską kulturę nie można zapomnieć o poezji i muzyce niezwykle ważnych sztukach dla kurdyjskich oblicz trwania. Muzyka i pieśni służą Kurdom do opowiadania o swoich przeżyciach, dzielenia się nimi z całym światem. Bardzo często pieśni i poezja kurdyjska są jedynymi materiałami do nauki języka kurdyjskiego; nota bene Kurdowie niemal wszystko piszą wierszem. Festiwal przybliży twórczość literacką i kompozytorską narodu bez państwa oraz jej twórców. Dopełnieniem naukowym imprezy będą spotkanie z polskimi badaczami Kurdystanu, autorami książek oraz dziennikarzami.
Tekst i zdjęcia: materiały organizatora
Główny organizator: Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
Partner merytoryczny: Kurdyjskie Centrum Informacji i Dokumentacji w Krakowie
Partner: Miejskie Centrum Kultury MCK w Bydgoszczy
Termin: 25.11.2022 – 31.03.2023
Kurator: dr Wacław Kuczma
Miejsca realizacji:
Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 4
Galeria MOB w Bydgoskim Centrum Finansowym, ul. Jagiellońska 1
Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12
Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku, ul. Bydgoska 9, 86-070 Dąbrowa Chełmińska
