Czwarta odsłona cyklu „Callart”, prezentującego dzieła z kolekcji Muzeum Współczesnego Wrocław i Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, koncentruje się na relacji snu i pamięci. Te dwa zjawiska, mimo swojej złożoności, są intuicyjnie rozumiane i bliskie naszemu codziennemu doświadczeniu. Ich wzajemne powiązania otwierają przestrzeń do odkrywania nieoczywistych zależności między świadomym a nieświadomym, jak również między teraźniejszością, przeszłością i przyszłością.
Sen nie jest chaotycznym przypadkiem, lecz wynikiem intuicyjnego przetwarzania wspomnień, które pozornie zostały zatracone. Podczas snu percepcja, nie otrzymując bodźców zewnętrznych, kieruje się ku wnętrzu. Pamięć, napięta i wyczulona w ciągu dnia, rozluźnia się i rozszerza, sięgając swoich krańców. Dawno zapomniane obrazy, reminiscencje twarzy bliskich i przelotnie mijanych osób, sentymentalnych i przypadkowych przedmiotów ożywają i splatają się swobodnie z elementami wyobraźni i fantazji. Świadome i nieświadome zasoby pamięci, wydobywane na powierzchnię, wchodzą w interakcje, tworząc narracje niepodlegające chronologii.
Analogicznie do snu, sztuka czerpie z obszaru pamięci, splatając ze sobą to, co dokonane, z tym, co potencjalne. Pozwala to na kwestionowanie istniejącego porządku oraz otwiera przestrzeń dla spekulacji i twórczego wyrazu.
Dobór prac prezentowanych na wystawie zainspirowany został przenikającymi się wątkami snu, pamięci oraz procesu kreacji. Celem wystawy jest zachęcenie odbiorców, z jednej strony, do głębszego wglądu w nieświadome obszary pamięci, pragnień i obaw, z drugiej – do odkrycia bogatego potencjału tkwiącego we wspomnieniach i przeszłych doświadczeniach.
Część dzieł bezpośrednio podejmuje tematy snu i pamięci, podczas gdy inne korzystają z formalnych środków wyrazu, przywołujących wizje senne, proces przypominania sobie czegoś czy stopniowego zanikania wspomnień. Te różnorodne podejścia służą zgłębianiu istoty świadomości, indywidualnej i zbiorowej tożsamości, a także historii oraz refleksji nad aspektami społecznymi i ekonomicznymi. Natomiast przedmioty związane z pamięcią osobistą i wspólnotową stają się punktem wyjścia do rozważań nad sposobami zapisu, przechowywania, utraty czy rozumienia przeszłości. W ten sposób sen potraktowany jest jako wielowymiarowy fenomen – przestrzeń introspekcji i transformacji, ale także jako obszar, w którym jednostka lub zbiorowość konfrontują się z lękami, pragnieniami czy opowieściami rzucającymi nowe światło na ich życie i otoczenie, a zarazem oferującymi możliwość ich reinterpretacji i lepszego zrozumienia.
Artyści i artystki: Jan Jaromir Aleksiun, Ed Atkins, Paweł Baśnik, Shikeith Cathey, Krzysztof Cichosz, Rineke Dijkstra, Łukasz Gierlak, Ion Grigorescu, Alojzy Gryt, Piotr Jędrzejewski, Paweł Kaczmarczyk, Mirosław Emil Koch, Eva Kotátková, Jiří Kovanda, Agnieszka Polska, Laure Prouvost, Mika Rottenberg, Łukasz Rusznica, Michał Sikorski, Anna Szpakowska-Kujawska, Radek Ślany, Barłomiej Węgrzyn, Maja Wolińska, Ewa Zarzycka, Luiza Zimerman
Tekst: materiały organizatora
Muzeum Współczesne Wrocław
CALLART4 REMember
3.02 – 17.03.2025
Kuratorzy: Klaudia Juzyszyn, Jakub Warzocha
