Rafał Boettner-Łubowski nie ogranicza swojej twórczości do pracy w jednym medium czy dyscyplinie artystycznej. Przeciwnie – z równą swobodą i zaangażowaniem tworzy prace z zakresu rzeźby, malarstwa, grafiki, animacji cyfrowej, jak i niekonwencjonalnych aranżacji przestrzennych. Jego działania są otwarte zarówno na tradycję i dziedzictwo przeszłości, jak i na współczesne eksperymenty twórcze. Artysta szczególnie ceni sztukę XIX wieku, ale równie bliskie są mu inspiracje zaczerpnięte z dziedzictwa dwudziestowiecznego surrealizmu i dadaizmu. Te właśnie wpływy manifestują się m. in. poprzez obecność w jego pracach przedmiotów „gotowych” lub „znalezionych” oraz tworzenie kompozycji o niejednoznacznej, często onirycznej aurze. Twórczość Boettnera-Łubowskiego cechuje również głęboka refleksyjność, a nierzadko także melancholia i powaga – wyraźnie odległe od postmodernistycznej ironii i gry z konwencją. Co interesujące, mimo pewnego dystansu wobec wybranych preferencji postmodernistycznej sztuki, artysta świadomie i konsekwentnie korzysta z jednej z kluczowych jej praktyk – poetyki szeroko rozumianego cytatu wizualnego. W jego pracach odnaleźć można zarówno bezpośrednie odniesienia do istniejących już dzieł, jak i elementy przetworzone w formie stylizacji, parafraz czy reinterpretacji znanych (lub mniej znanych) konwencji i rozwiązań formalnych. Taka strategia umożliwia artyście prowadzenie dialogu z historią sztuki i kultury, a także podejmowanie refleksji autotematycznych – choć nie jest to jedyny możliwy sposób odczytania jego prac, które charakteryzuje wielopoziomowość i ewidentna otwartość interpretacyjna.
W dorobku artystycznym Rafała Boettnera-Łubowskiego można wyróżnić kilka istotnych „enklaw medialnych”. W ostatnich latach szczególne miejsce zajmują w nim grafiki cyfrowe, prezentowane albo na ekranach wielkoformatowych monitorów i telewizorów, albo w formie adekwatnie oprawionych kameralnych wydruków. W grafikach tych kluczową rolę odgrywają niekonwencjonalne efekty luministyczne, dematerializacja obrazu, a także przetworzenia i transformacje ikonograficzne, aktywujące nowe sensy i emocje. Artysta wykorzystuje zarówno wykonane przez siebie fotografie, jak i reprodukcje różnorodnych dzieł sztuki, które stają się punktami wyjścia do kreowania dalszych przekształceń. Często stosuje także czarne formy geometryczne, które zasłaniając fragmenty obrazu, wprowadzają wyraźnie odczuwalną aurę tajemnicy i niepokoju. Niekiedy Boettner-Łubowski łączy także obraz z tekstem, budując dodatkowe warstwy znaczeniowe. Wszystko to służy zaproszeniu widza do osobistej, pogłębionej refleksji – ponieważ dla Boettnera-Łubowskiego najważniejsze są treść i emocje, nie zaś sama wizualna forma dzieła sztuki. Ważnym elementem praktyki twórczej artysty staje się również praca z obiektami ,,gotowymi” i ,,znalezionymi”. Na ich bazie tworzy on rzeźby i kompozycje przestrzenne, które często zaskakują połączeniem tworzyw i materiałów oraz intrygujących odniesień kulturowych. Przykładami takich dzieł są m. in. Hommage à Muybridge? oraz Hommage à l’objet (?) ou hommage à Man Ray (?). Pierwsze z nich składa się z odlanych z brązu fragmentów lalki – pamiątki po matce artysty – zestawionych z granitowymi kostkami brukowymi, co tworzy sugestywny efekt wyłaniania się formy figuratywnej ze struktur surowego kamienia. Druga to neosurrealistyczny obiekt artystyczny złożony z żelazka i miniaturowej kariatydy – obiekt, z jednej strony nostalgiczny, z drugiej natomiast ironiczny i prowokujący do reinterpretacji kulturowych znaczeń i symboli. Kolejnym obszarem twórczych poszukiwań artysty są kameralne kompozycje typu combine painting, w których stylizowane quasi-muzealne pejzaże zestawiane są z odpowiednio dobranymi przez twórcę przedmiotami ,,znalezionymi”. Boettner-Łubowski tworzy również interdyscyplinarne aranżacje przestrzenne, w których współistnieją elementy różnych mediów. Wiele z nich ma charakter eksperymentalny – jak seria CYTACJE z lat 2008-2010 roku, w której artysta wykorzystał zakupione w popularnym niegdyś w Polsce sklepie z artykułami dekoracyjnymi figury czarnych poliestrowych psów. Warto jednak dodać, że przy każdej publicznej prezentacji wspomnianej powyżej serii artysta podaje źródło pochodzenia zacytowanych w niej elementów przedmiotowych, które powracały również w jego twórczości w różnych innych kontekstach, także po roku 2010.
Wystawa Artefakty różne. Wybrane prace z lat 2004–2025, prezentowana jesienią tego roku w Miejskim Biurze Wystaw Artystycznych w Lesznie, ma charakter retrospektywny i ukazuje przekrojowo twórczość Boettnera-Łubowskiego z ostatnich 21 lat. Pozwala ona nie tylko poznać charakterystyczne cechy sztuki tego autora, ale również stanowi doskonały punkt wyjścia do potencjalnych działań edukacyjnych – takich jak wykłady czy warsztaty. Dzieła artysty są bowiem głęboko zakorzenione w refleksji nad kulturą, sztuką i jej historią, a jednocześnie otwarte na rozmaite konteksty, tropy interpretacyjne i dyskursy kulturowe. Co istotne jednak, twórczość Boettnera-Łubowskiego nie ma dydaktycznego charakteru – nie moralizuje i nie narzuca jednoznacznych, wąskich interpretacji. Jest to dojrzała, współczesna wypowiedź artystyczna, rezonująca interesująco z aktualnymi przemianami kulturowymi i oferująca odbiorcom bogaty, wielowarstwowy materiał do własnych przemyśleń i osądów. Należy podkreślić także, że aranżacja plastyczna wystawy Artefakty różne. Wybrane prace z lat 2004–2025 została bardzo starannie przemyślana i zrealizowana przez autora w sposób, który podkreśla dialog między różnorodnymi mediami a zastaną przestrzenią architektoniczną. Wystawa zorganizowana została w nastrojowych salach galerii MBWA w Lesznie – kojarzących się aluzyjnie z przestrzeniami sakralnymi lub sepulkralnymi – których czysta biel ścian i rytmiczne podziały architektoniczne tworzą neutralne, ale zarazem znaczące tło dla eksponowanych dzieł. Aranżacja przestrzenna jest w tym przypadku przejrzysta i uporządkowana – prace rozmieszczone zostały w sposób umożliwiający odbiorcom swobodne poruszanie się między obiektami, a zarazem prowokujący do zatrzymania się i refleksji. Poszczególne dzieła – zarówno obiekty rzeźbiarskie, jak i grafiki czy teksty – zostały zaprezentowane z dużym wyczuciem rytmu i proporcji, co z całą pewnością buduje wewnętrzny porządek całej ekspozycji. Na szczególną uwagę zasługuje świadome operowanie kontrastami: zestawienia ciemnych form rzeźbiarskich z jasnymi ścianami, ekspozycja czarnych tablic z tekstami na tle bieli, czy też wyizolowanie pojedynczych obiektów na tle pustej przestrzeni. Takie decyzje aranżacyjne wzmacniają ekspresję prezentowanych dzieł i pozwalają im wybrzmieć w „wizualnej ciszy galerii”. W wielu miejscach widoczna jest również gra ze skalą i formą: od smukłych postumentów z quasi-rzeźbiarskimi obiektami, przez monumentalne tablice tekstowe, aż po pojedyncze, niemal „sceniczne” elementy (np. wspominaną już figurę czarnego, poliestrowego psa, tym razem zwróconego w stronę zawieszonego na ścianie cyfrowego obrazu). Te świadome wybory budują napięcie pomiędzy przedmiotem a jego znaczeniem oraz pomiędzy sferą estetyczną a określonym ujęciem koncepcyjnym. W całości, omawiana aranżacja wystawy nie narzuca interpretacji – raczej tworzy ramy dla indywidualnego jej odbioru i kontemplacji – przez co staje się rodzajem wieloznacznej, niekonwencjonalnej artystycznej instalacji. Minimalizm ekspozycyjny działa tu na korzyść refleksyjnego i często symbolicznego charakteru prezentowanych prac – co stanowi niewątpliwie jeden z ważniejszych atutów całości znakomitej retrospektywy Rafała Boettnera-Łubowskiego pt. Artefakty różne. Wybrane prace z lat 2004–2025.
Tekst: Karolina Prymas-Jóźwiak
Zdjęcia: Rafał Boettner-Łubowski & Aleksander Radziszewski
Katalog cyfrowy wystawy: https://tiny.pl/253bbn-0
Rafał Boettner-Łubowski, ARTEFAKTY RÓŻNE. Wybrane prace z lat 2004-2025
26.09. – 31.10. 2025
Galeria Miejskiego Biura Wystaw Artystycznych w Lesznie
Leszno, ul. Leszczyńskich 5
