Dwie wystawy indywidualne prezentowane w Muzeum Szkła we Lwowie są niezwykle ciekawym wydarzeniem artystycznym, nie tylko ze względu na zamieszczone na niej obiekty, ale również ze względu na możliwość zaprezentowania sylwetek znanych i cenionych polskich twórców: Igora Wójcika i Mariusza Łabińskiego. Artyści ci swe działania artystyczne związali z trudnym i szlachetnym medium, ze szkłem. Obaj są absolwentami wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych i od początku swej działalności artystyczno-zawodowej wykazują zaangażowanie w różnych obszarach aktywności (często instytucjonalnej), promującej wrocławską i dolnośląską kulturę i sztukę. Zaprezentowane na wystawie dzieła są fragmentem bogatej i zróżnicowanej twórczości obu wrocławskich artystów. Stanowić mogą zachętę do odkrywania ich twórczych działań, a także poznania polskiego szkła artystycznego.
Mariusz Łabiński swoje zainteresowania artystyczne rozwijał w pracowni Projektowania Szkła, pod kierunkiem wybitnych pedagogów, profesorów Zbigniewa Horbowego i Małgorzaty Dajewskiej. Od początku fascynowała go zimna obróbka szkła (głównie optycznego), z którego tworzył swoje przestrzenne artefakty. W unikatowych, hutniczych technikach formowania szkła na gorąco (z elementami szlifu) projektant tworzy wyrafinowane, zdecydowane w formie autorskie serie szkła użytkowego, z których najbardziej znany jest zestaw kieliszków „Wściekły Pies” i pogodne, ekspresyjne kolorystycznie naczynia, nazywane Karafami Kandinsky’ego. Artysta często wyraża się humorem, hiperbolą, kontekstualną grą, unikając przy tym zarówno intelektualnej pozy, jak i dosłowności. Jego projekty są niezwykle odważne, nieraz na tyle niespotykane, że aż prekursorskie. Równoległym obszarem twórczych działań artysty są abstrakcyjne szklane rzeźby. To w nich często – zgodnie z zamierzeniem twórcy – odbijają się zmultiplikowane widoki realnego świata, których postrzeganie zależy od sposobu i miejsca ekspozycji prac, gry świateł, a także od widzów, ów realny i ten przekształcony w dziele świat kontemplujących. W seriach „Otoczaki” czy „Stabilność” artysta, poprzez powtarzalność formy (m.in. ponacinane w szklanej bryle pierścieniowate wgłębienia), wzmacnia efekt zmienności odbić. Zmultiplikowane, zniekształcone odbicia ulotnych widoków rzeczywistości obserwować można również w dwudziestu jeden ciemnych kulach (realizacja „Oczy czarne”).
Szklane obiekty Łabińskiego są zaproszeniem widzów do rozmowy nie tylko o konkretnych pracach, ale również o samym akcie twórczym; sam artysta niejednokrotnie podkreślał, że abstrakcyjna forma jego rzeźb stanowi zapis i przekaz emocji, towarzyszących artystycznemu działaniu. Warto zauważyć, że Mariusz Łabiński – którego twórczość cechuje znajomość wybranych technologii i specyfiki zastosowanych materiałów – w swych szklanych obiektach wyraża przede wszystkim emocjonalną percepcję świata.
Mariusz Łabiński od ukończenia studiów w 1993 związany jest zawodowo z ASP, gdzie pełnił funkcję kierownika Katedry Szkła. Przy jego znaczącym udziale została uruchomiona na wrocławskiej uczelni świetnie wyposażona huta szkła. We współpracy z Igorem Wójcikiem zapoczątkował w 2008 cykliczny – cieszący się dużym zainteresowaniem – międzynarodowy projekt artystyczny e-Glass, który stanowi cenną płaszczyznę wymiany doświadczeń, a także kultywowania tradycji wytwarzania w szkle artystycznego i przemysłowego designu.
Igor Wójcik uzyskał dyplom z Projektowania Szkła i Malarstwa w 1993. Od początku jego prezentacje artystyczne cechuje intermedialność, jako że twórca konsekwentnie poszukując nowych estetycznych wartości. Poza malarstwem i szkłem ze swobodą posługuje się również innymi dyscyplinami i przynależnymi im środkami wyrazu plastycznego (takimi jak np. film, fotografia, działania z pogranicza happeningu i muzyki, instalacja, performance). Na początku lat 90. Wójcik zaczął realizować cykl obrazów i rysunków (nieco później również szklanych obiektów) „Machabiotylae”, których inspiracje stanowiły ówczesne odkrycia z zakresu mikro i makro przestrzeni oraz rozwój cyfrowych i cybernetycznych technologii, stwarzających nowe możliwości poznawcze i ogląd niewidocznych wcześniej dla ludzkiego oka struktur. Malarskie przedstawienia, jak i późniejsze ich realizacje w formie unikatowych, szklanych rzeźb, zdają się być artystycznym odwzorowaniem widoku realnie istniejącego (podpatrzonego w mikro czy makro rzeczywistości za pomocą choćby teleskopu Hubble’a, czy… wyobraźni twórcy). Według Wójcika bowiem akt twórczy jest kreowaniem rzeczywistości, nie tyle podpatrzonej w świecie zmysłowym, co w wynikającej ze sprawczej woli artysty, którego to postawa stanowić może przyczynek do rozpraw o wiedzy i poznaniu. Prezentując swoje dzieła, będące realnymi widokami nieistniejącej (rzekomo) rzeczywistości, artysta podważa kategoryczność sądów o jedynym świecie i jedynym sposobie jego poznawania. Od 1993 Wójcik tworzy prezentacje zróżnicowanych formalnie obiektów (malarstwo, instalacje, szkło) pod nazwą „Postindustrium” (m.in. w 2015 r. wziął udział w wystawie „Wójcik Igor i inni – Postindustrium urojone”). Swoistym zmaganiem się z przeszłością, traumatycznymi przejawami aktualnej rzeczywistości, a także uzasadnionym lękiem o przyszłość jest realizowany od 2012 r. cykl „Artefakty idei”. Kruche jak kryształ szklane kości stają się – jak podkreśla ich twórca „symbolem śmierci, świadectwem ludobójstwa czy schyłku świata”. Uśmiechnięty demiurg, twórca niezwykłych „mechabiotylowych” tworów, zdaje się przypominać o nieuchronnym kresie każdego ze światów. W wieloznacznych i przejmujących w swym wyrazie szklanych formach z cyklu „Polisemie” artysta podejmuje dyskurs z bezwzględnością ideologicznych imperatywów, determinujących wszelki tzw. postępowy rozwój. Ważnym wyróżnikiem większości szklanych rzeźb Igora Wójcika – niezależnie od ich przesłania – jest elegancka, unikatowa forma oraz intensywne żywe kolory. Wszystkie zaś stworzone przez artystę artefakty zdają się tworzyć jeden spójny, dopełniający się świat.
Igor Wójcik od 2015 pełni funkcję dyrektora Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucji Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego. Od 2022 jest członkiem Rady Artystycznej Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, od 2025 członkiem Wrocławskiej Rady Kultury. Jako radny Wrocławia jest przewodniczącym Komisji Kultury i Nauki, oraz wiceprzewodniczącym Komisji Kultury i Współpracy z Zagranicą. We współpracy z Mariuszem Łabińskim zapoczątkował w 2008 cykliczny – cieszący się dużym zainteresowaniem – międzynarodowy projekt artystyczny e-Glass, który stanowi cenną płaszczyznę wymiany doświadczeń, a także kultywowania tradycji wytwarzania w szkle artystycznego i przemysłowego designu.
Mariusz Łabiński
Szkło artystyczne
Igor Wójcik
Szkło artystyczne
12.10.2025 – 30.11.2025
Muzeum Szkła we Lwowie
Plac Rynek 2, Lwów, Ukraina
Kuratorzy wystaw:
Mykhailo Bokotei (UA)
Mariusz Łabiński (PL)
Igor Wójcik (PL)
Tekst i zdjęcia: materiały organizatora
