Jest taka ludzka aktywność, wynika wprost z ciekawości. To podróż. Karmi wrażeniami, pozwala zmieniać punkty widzenia i kształtuje tożsamość, bo aby móc widzieć więcej, trzeba też więcej zobaczyć. Podróż – filozofia życia i alegoria twórczości. Czyż nie mówimy o „artystycznej drodze”, mając na myśli ruch, który wpływa na zmianę i rozwój? Podróżować oznacza doświadczać i uczyć się. Otwierać na trudność, na spotkania, na nowe. W każdą wędrówkę wpisane jest jednak miejsce będące jej celem. Miejsce, gdzie można odpocząć, aby nabrać sił. Znaleźliśmy je – przystanki w podróży i źródła inspiracji. Doskonale wpisują się w artystyczny świat, do którego was zapraszamy.
W dolinie Valsassina, nad jeziorem Como we Włoszech, prowadzimy dom sztuki Casa Antica. W Valcamonica, nad jeziorem Iseo, wspólnie z Giulią Mazzolani tworzymy Casa Bianca – dom dla artystów w ramach Międzynarodowej Rezydencji RUC. Celem tych projektów jest nie tylko rozpowszechnianie kultury. To koncepcja służąca sztuce, jako miejsce inspiracji twórczych, gdzie propaguje się ideę integracji, pogłębia wiedzę i doświadcza wielkiej przygody.
Starożytna Premana – ostatnie miasto Valvarrone. Za nią rozpościera się już tylko niedostępny obszar Alp Bergamskich. Zaledwie tysiąc metrów wyżej od turystycznego zgiełku, palm, pałaców i bajecznych ogrodów, można oglądać obrazy idealnego życia, zanurzonego w rytuałach, zwyczajach i tradycjach sięgających pamięcią do czasów Celtów. To egzystencja otoczoną lasem i wsparta solidnymi skałami. Tu nie ma powodu do pośpiechu, tutaj nie marnuje się zasobów. Dzięki górskim wędrówkom można pojąć jak prawdziwie żyje się od setek lat – we wspólnocie, która akceptuje trudne warunki, czerpiąc radość z prostoty i piękna. Tutaj istotą życia są natura, śpiew, jedzenie i szacunek do wszystkiego, co istnieje. Antica Casa degli Artisti to dom, który ma specyficzne wymagania – żyje się w nim antycznie. Zarówno on, jak i całe centro storico, przypominają średniowieczny skansen. Kamienny, surowy habitat. Działania jakie tu podejmujemy są ściśle związane z unikatowym folklorem regionu. Wciąż trwa renowacja, zatem warunki pobytów są uzgadniane indywidulanie. W dwóch sypialniach na pierwszym piętrze, pomieścić możemy kameralną grupę do czterech osób. Łazienka, kuchnia, pokoje dzienny oraz kominkowy – są wspólne. Po przeprowadzeniu kolejnego etapu remontu obiekt będzie bardziej wygodny, nie planujemy jednak zwiększać jego dostępności dla bardziej licznych grup. Cenione są tu spokój, umiar i swoista intymność, która sprzyja temu co dziś bezcenne – uwadze. Miejsce ma jednak szeroko otwarte drzwi i funkcjonuje jako Galeria Sztuki, którą w określonych dniach i godzinach, zwiedzają mieszkańcy oraz turyści. Wykonane przez gości Casa Antica prace artystyczne, eksponowane są w naturalny sposób, zintegrowany z aranżacją pomieszczeń. Część dzieł stanowi własność Fundacji i jest ekspozycją stałą, pozostałe – wpisują się w aktualnie realizowany program. Podczas pobytu artystów, mieszkańcy oraz zaproszeni goście (dziennikarze, kuratorzy, właściciele galerii) mogą spotkać się z twórcami podczas “Pogawędek przy stole”. Główną rolą Casa Antica jest dostępność dla twórców tworzących sztuki wizualne (malarze, rysownicy, graficy, fotografowie, rzeźbiarze) jak i artystów konceptualnych, performerów, filmowców, tancerzy, muzyków, aktorów i pisarzy. Zapraszamy również kolekcjonerów, dziennikarzy, kuratorów i krytyków, właścicieli galerii oraz ludzi kultury. Podczas pobytów pracujemy nad projektami wystaw, inicjujemy powstanie katalogów kolekcjonerskich. Dbamy o merytoryczne publikacje. Produkujemy i dystrybuujemy nagrania i filmy w sieci. Prowadzimy też wirtualną kronikę wydarzeń. Nie zapomnimy o wspólnej zabawie podczas gotowania oraz o wypoczynku, organizując niezapomniane wycieczki po okolicy. Każdy z pobytów jest związany z integracją. Odwiedzamy artystyczne pracownie w Cantù, Mediolanie, Visino oraz zaprzyjaźnione z nami galerie i muzea, w których w dialogu z tradycją, zorganizowaliśmy już kilka wystaw sztuki współczesnej. Spotykamy się z włoskimi przyjaciółmi, takimi jak współpracujące z nami: Casa dell’Arte Museo di Morterone, czy Associazione Amici dei Musei della Città di Cantù. Program na rok 2023 zakłada wspólną pracę twórczą w obszarach sztuk wizualnych oraz literatury i jest indywidulanie dopasowany do oczekiwań naszych gości.
Dosłownie po drugiej stronie masywu górskiego, w dolinie pełnej pradawnych śladów, znajduje się kolejny przystanek w podróży. Ze względu na wyjątkowość prehistorycznych rytów skalnych, region Valcamonica był pierwszym włoskim miejscem, które w 1979 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Po południowej stronie, dolina wpada do jeziora Iseo. Tu, znajduje się zapierająca dech w piersiach wyspa rybacka Montisola, która została wybrana przez Christo na jego artystyczną instalację The Floating Piers. Po stronie północnej, dolinę wieńczy największy lodowiec włoskich Alp, znajdujący się w Parku Narodowym Adamello. RUC umiejscowione jest bardzo blisko unikatowych rzymskich stanowisk archeologicznych, a najbliższe wioski mają w swych zasobach starożytny rzymski teatr na świeżym powietrzu i ruiny świątyni poświęconej bogini Minerwie. Podczas II wojny światowej góry te były świadkami jednych z najbardziej kluczowych bitew włoskiego ruchu oporu przeciwko faszyzmowi. Historia RUC jest nierozerwalnie spleciona z tymi wydarzeniami. O rezydencji RUC i planach na rok 2023 pisze jej właścicielka, kuratorka (pracująca w Niemczech z artystami takimi jak Georg Baselitz, czy Julian Schnabel ), wieloletnia asystentka Philipa Rylandsa ( Peggy Guggenheim Collection w Wenecji) oraz konsultant ds. rozwoju międzynarodowego dla kilku włoskich instytucji kulturalnych( m.in. opery Giuseppe Verdiego Teatro Regio w Parmie) – Giulia Mazzolani.
RUC – Rural Residency for Contemporary Art – zaprasza artystów każdego lata, w sezonie od maja do października. Należąca od pięciu pokoleń do tej samej rodziny RUC, jest posiadłością umiejscowioną na wzgórzu, z którego rozpościera się monumentalny widok na ośnieżone szczyty oraz monastyry zawieszone na klifach. Posiadłość ma własny las oraz ponad stuletnią, wciąż działającą i cieszącą się sławą winnicę, która swą produkcję opiera na metodzie klasycznej – wykorzystując głębię kilku pobliskich jezior, gdzie zatapia się beczki, aby pod wpływem ciśnienia i czasu stworzyć wino o niewiarygodnym smaku.
Podczas pobytów artyści zamieszkują „Villę Amati” – charakterystyczną willę włoską, zbudowaną w początkach XX wieku, oraz odrestaurowaną z pietyzmem rustykalną rezydencję o tajemniczym imieniu “Casetta”. Wkrótce do obiektów, w których mogą mieszkać i pracować artyści, dołączy także “Casa Bianca” – trzeci, najstarszy dom wiejski, będący obecnie w trakcie renowacji, według projektu prowadzonego przez Fundację Misztal v. Blechinger.
RUC oferuje zarówno rezydencje indywidualne, jak i grupowe, podczas których artyści uczestniczą w specjalnie im dedykowanym programie, a także w kursach i warsztatach. Rezydencja indywidualna może trwać jeden lub dwa tygodnie, natomiast każda rezydencja grupowa to intensywne doświadczenie trwające tydzień. W obu sytuacjach artyści mają do dyspozycji prywatny pokój i przestrzeń studyjną, natomiast kuchnia, salon i łazienki są wspólne. Wszyscy artyści mają możliwość pracy na świeżym powietrzu i stworzenia własnej przestrzeni w dowolnym miejscu na terenie ogrodu. Fundamentalne wartości RUC to wspieranie wymiany międzynarodowej. Rezydencja jest idealnym miejscem dla artystów chcących skoncentrować się na własnej pracy w odosobnieniu, jednocześnie relaksując się w naturalnym środowisku. Rezydenci mogą doświadczyć prostoty i wolności żyjąc w bliskim kontakcie z naturą, co prowadzi ich do ponownego połączenia się z ich twórczym, głębokim “ja”. W przypadku gdy goście są zainteresowani eksplorowaniem okolicy, z przyjemnością pomagamy im poznać to miejsce. Organizujemy spotkania, prezentacje, a także wizyty w pracowniach, czy degustacje wina z Agricola Vallecamonica. Dzięki partnerstwu naukowemu z Centrum Badań Prehistorycznych Rycin Skalnych, możemy zaoferować naszym mieszkańcom bezpośrednią współpracę z archeologami. Jeśli to możliwe, na koniec okresu rezydencji artyści są zapraszani do stworzenia wydarzenia pożegnalnego w postaci wystawy pop-up w zaprzyjaźnionej Galerii Café, lub w innej, współpracującej z rezydencją lokalizacji. W sezonie 2023 przewidujemy program, który jest serią indywidualnych pobytów artystów, przybywających do RUC dzięki współpracy m.in. z The Crit Lab, Wide Open Writing, Duende Retreats i Future Tense Gallery. W sierpniu dzięki współpracy z Boynes Emerging Artist Award trzech laureatów tej nagrody spędzi miesiąc w RUC. Od roku 2018 rezydencja ugościła międzynarodowych artystów z całego świata: Argentyny, Australii, Belgii, Kanady, Chin, Estonii, Niemiec, Meksyku, Norwegii, Rosji, Słowenii, RPA, Ukrainy, Stanów Zjednoczonych i Pakistanu.
Dwie odległe doliny, dwa różne jeziora, dwie odrębne opowieści i dwa zupełnie inne światy. Łączą je sztuka, historia, rzemiosło i przyroda. Pasja podróżowania i natura odkrywania. Najważniejszy jest jednak międzynarodowy dialog, przyjaźnie, współpraca i twórcze działania, które budują kulturę.
Do zobaczenia w Italii.
Tekst: Zyta Misztal v. Blechinger
Zdjęcia: materiały organizatora
